Na affaire-Laurentien: duidelijkere regels voor koninklijke bijbanen

Er komen duidelijkere regels voor de bijbanen van de nauwe familieleden van koning Willem-Alexander. Dat staat in een brief van demissionair premier Schoof.
Hij schrijft onder meer dat een betrokken vakminister vaker gaat beoordelen of een (neven)functie van een van de Oranjes nog wel verstandig is. Ook moet deze minister hierover (waarschijnlijk jaarlijks) een gesprek voeren met de betrokkene.
Schoof wil ook “periodiek” een overzicht krijgen van de nevenfuncties van de Oranjes en het onderwerp ter sprake brengen in een van de wekelijkse gesprekken tussen hem en de koning.
De brief over ‘nevenfuncties leden Koninklijk Huis’ is bedoeld om meer duidelijkheid te krijgen over de werkzaamheden van de leden van het Koninklijk Huis.
Schoof beloofde vorig jaar de Tweede Kamer de regels tegen het licht te houden, omdat er een “spanning” was.
Beraad
In de brief staat ook dat familieleden van de koning bij het aannemen van een functie in de private sector goed moeten oppassen dat er “geen ongewenste vermenging” van belangen ontstaat.
Ook moet er binnen de familie “onderling beraad” zijn over de (bij)banen, “vooral voor de komende generatie”.
Het gaat vooral om de familieleden die geen inkomen van de staat krijgen, zoals de broer van de koning, prins Constantijn, en diens vrouw Laurentien. In de toekomst gaat dit ook spelen voor twee dochters van Willem-Alexander, Alexia en Ariane.
Zij moeten hun eigen geld verdienen, maar daar zitten haken en ogen aan. Met hun koninklijke achtergrond hebben zij een opvallend profiel, en de vraag is of alleen banen in de publieke sector (zoals de overheid en internationale organisaties) geschikt voor hen zijn. En wat zijn de regels voor functies in de commerciele sector?
Lastig is bovendien dat het kabinet, en de premier in het bijzonder, ministerieel verantwoordelijk is. Dat betekent dat werkende familieleden van de koning in het openbaar niet alles kunnen zeggen en doen, zo is het uitgangspunt.
Gevoelig
Aanleiding voor Schoofs brief zijn vragen uit de Tweede Kamer over de discussie die vorig jaar zomer ontstond rond de baan van prinses Laurentien.
Ze was voorzitter geworden van een stichting die zich inzet voor de gedupeerde ouders van de toeslagenaffaire, een politiek gevoelig thema. Ze kreeg het aan de stok met ambtenaren van Financien en er kwamen kritische berichten naar buiten over haar optreden achter de schermen. Uiteindelijk stopte Laurentien als voorzitter.
In de Tweede Kamer kwam de kwestie aan de orde. NSC constateerde “een ongemak in de samenleving”, de SGP vreesde voor “ongelukken”, en de VVD eiste een plan voor de toekomst.
Talenten
Schoof schrijft aan de Tweede Kamer hoe de regels werken. Een lid van het Koninklijk Huis mag zelf een functie kiezen op basis van “persoonlijke interesses, talenten, opleiding en wensen tot ontplooiing”.
Maar voordat de baan wordt aangenomen, moet altijd toestemming worden gevraagd aan de betrokken vakminister. Dus als een Oranje iets wil doen op het gebied van armoede, gaat de minister van Sociale Zaken er over. Die minister beoordeelt onder meer of de functie geschikt is, hoeveel er wordt betaald en waar het werk plaatsvindt.
Premier Schoof benadrukt dat er altijd “maatwerk” nodig blijft.
Dinsdagavond in een debat over het koningshuis moet blijken of de Kamer tevreden is met de opgeschreven regels.

Lees het hele verhaal via NOS Nieuws: Na affaire-Laurentien: duidelijkere regels voor koninklijke bijbanen