Europese omroepen sterk verdeeld over deelname Israel aan Songfestival

Mag Israel volgend jaar meedoen aan het Eurovisie Songfestival? Dat is de vraag die vandaag op tafel ligt bij organisator EBU in Geneve. Het is een bijeenkomst onder hoogspanning, want de Europese omroepen die lid zijn van de EBU zijn tot op het bot verdeeld over deelname van het land.
AVROTROS en vier andere omroepen willen Israel boycotten vanwege de oorlog in Gaza. De kans is klein dat het tot zo’n boycot komt, want veel omroepen en ook de EBU zelf vinden dat te ver gaan. Een stemming over het onderwerp is al eens uitgesteld. De deelname van Israel staat vandaag weer op de agenda, maar tot een stemming over een boycot zal het waarschijnlijk niet komen.
Duitsland en Oostenrijk voor Israel
Een aantal EBU-landen is fel tegen een boycot, Duitsland en Oostenrijk voorop. Oostenrijk organiseert het songfestival volgend jaar in de hoofdstad Wenen. De Oostenrijkse omroep ORF vindt het gezien zijn eigen oorlogsverleden ondenkbaar dat Israel niet meedoet aan het liedjesevenement.
Duitsland gebruikt hetzelfde argument. De Duitse bondskanselier Merz heeft gezegd dat de Duitse omroep zich moet terugtrekken als Israel wordt uitgesloten. Duitsland is een van de vijf landen die het meest bijdragen aan het festival en heeft daarom een machtige stem.
Spanje is ook een van die vijf grote landen, maar is juist voorstander van een boycot. Als Israel meedoet, haakt de Spaanse omroep af, herhaalde de directeur een paar dagen geleden nog. De Nederlandse omroep AVROTROS heeft in september ook dat standpunt ingenomen. De omroep zegt na het EBU-overleg te laten weten of dat besluit blijft staan.
Standpunt van AVROTROS:
AVROTROS wil een boycot van Israel vanwege de oorlog in Gaza, liet de omroep in september weten. Het kon “de deelname van Israel in de huidige situatie niet langer verantwoorden gezien het voortdurende en ernstige menselijke leed”. Ook ziet de omroep dat het Eurovisie Songfestival door de Israelische regering als “politiek instrument” is ingezet, vanwege een campagne van de Israelische overheid voor de Israelische inzending. “Dat druist in tegen het apolitieke karakter van het Songfestival.”
Ook zevenvoudig winnaar Ierland en Slovenie hebben verklaard dat ze afhaken als Israel mag meedoen, ook nu er in Gaza een wapenstilstand is. Dat geluid is eveneens te horen bij de publieke omroep in IJsland, al wachten ze daar met het definitieve besluit tot na de vergadering. Ook AVROTROS wacht dat beraad dus af.
Zo vormt Nederland met Ierland, IJsland, Spanje en Slovenie een kopgroep van landen die zich het felst uitspreken tegen deelname van Israel. Maar de kritiek leeft breder: ook Belgie zegt dat de EBU met een “krachtig statement” moet komen. De Noorse publieke omroep gaf al aan dat over dit onderwerp een democratisch besluit moet vallen van de EBU-landen.
EBU past regels aan
Om de gemoederen te sussen en een stemming te voorkomen, is de EBU achter de schermen al maanden in overleg met de omroepen. Als resultaat daarvan kwam de organisator een paar weken geleden met een aantal nieuwe regels voor het volgende Eurovisie Songfestival. Zo keren de jury’s weer terug in de halve finale en mogen kijkers nog maximaal tien stemmen uitbrengen op hun favoriete inzending(en) in plaats van twintig.
Ook komen er strengere regels voor het promoten van artiesten en het (financieel) bijdragen daaraan door de overheid. Dat gebeurde onder meer bij de afgelopen editie. Israel kreeg toen de meeste publieksstemmen, na een gelikte promotiecampagne betaald door de Israelische overheid.
Standpunt van Israel
Volgens de directeur van de Israelische omroep KAN “is er geen reden waarom Israel geen belangrijk onderdeel zou moeten blijven van dit culturele evenement”. De omroep vindt “dat het songfestival niet politiek mag worden” en zegt dat Israel “een van de succesvolste deelnemers aan het Eurovisie Songfestival is”. In de afgelopen zeven edities eindigde Israel vier keer in de top 5. In 2018 won het land de liedjeswedstrijd voor het laatst.
De EBU hoopt met de nieuwe regels het vertrouwen in het evenement en de transparantie erover “te versterken”. Het is de vraag of die aanscherping voldoende is voor de omroepen. AVROTROS wilde tot nu toe nog niet reageren op de nieuwe regels.
Nieuwe deelnemers
Er zijn ook landen die komend jaar hun rentree willen maken. De omroepen van Moldavie, Roemenie en Bulgarije gaan weer artiesten sturen, na jaren van afwezigheid. Mogelijk sluit ook Kazachstan zich voor het eerst aan. Zelfs Canada onderzoekt of het kan meedoen aan het songfestival.
De Oostenrijkse omroep ORF is daar voorstander van. Die wil komende editie, het 70-jarig jubileum, groots vieren. ORF directeur-generaal Roland Weissmann hoopt dat komend jaar in Wenen meer landen dan ooit gaan meedoen.

Lees het hele verhaal via NOS Nieuws: Europese omroepen sterk verdeeld over deelname Israel aan Songfestival

Trefwoord(en): Israël songfestival