Kwart garnalenvissers stopt: 'Mijn schip wordt gereduceerd tot oud ijzer'

In de haven van Den Oever worden kisten met verse garnalen uitgeladen vanaf kotter WR-98. Net geen 200 kilo, gevangen in 24 uur vissen. Schipper Daan Hermans verdient er deze keer met zijn vaste Poolse ‘maat en collega’ Jarek ongeveer 1200 euro mee. “Ze zijn mooi maar wel een beetje aan de kleine kant”, zegt Richard Scholten van de visafslag. “Maar dat hoort bij de tijd van het jaar.” De garnalen verdwijnen richting de koelcel, later gaan ze naar pelbedrijven en uiteindelijk naar supermarkten en restaurants.
Maar dit soort ladingen zullen hier straks minder vaak binnenkomen. Garnalenvisser Daan Hermans (32) doet mee aan de vrijwillige uitkoopregeling voor de sector en stopt. Zijn kotter wordt gesloopt. “Mijn vader heeft die boot 32 jaar geleden gekocht, toen ik geboren werd. En nu wordt hij gereduceerd tot oud ijzer. Dat is eigenlijk wel een beetje de moraal van het verhaal.”
Uitkoopregeling
Wat in Den Oever zichtbaar wordt, speelt langs de hele Nederlandse kust. De garnalenvloot telt ongeveer 200 vissers. Daarvan verdwijnt naar verwachting een kwart. Half december hadden 48 garnalenvissers zich gemeld voor de regeling bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Deze sanering is bijzonder: de sector heeft er zelf om gevraagd.
De garnalenvissers zien hun visgebied kleiner worden, verklaart bestuurslid Durk van Tuinen van de Nederlandse Vissersbond. “Ze zijn actief in Natura 2000-gebieden zoals de Wadden en het kustgebied. Er komen daar steeds meer afsluitingen, dus het beschikbare gebied wordt minder. Daarnaast moeten vissers door stikstofmaatregelen een nieuwe motor aanschaffen waarvan de kosten kunnen oplopen tot 100.000 euro per schip.” Dat leidde na jaren overleg met de overheid en met goedkeuring uit Brussel tot deze vrijwillige uitkoopregeling.
Aan dek van de WR-98 is Hermans bezig met het schoonmaken van de netten. Visjes en restgarnalen worden zorgvuldig uit de mazen gehaald. “Als je dat niet goed doet, gaat het rotten en vreten de ratten er gaten in”, zegt hij. De boot ligt de komende weken stil. Januari is traditioneel een lastige maand om garnalen te vangen.
Vanaf februari wil hij nog een paar maanden vissen in Duitsland, daarna stopt hij definitief. “Dan houdt het op, dan is het einde Wieringer 98.” Hermans groeide op aan boord, ging als kind al mee en viste jarenlang met zijn vader Andre. “Mijn vader is nu 66”, zegt hij. “Hij is vier jaar geleden gestopt. Dat hij zo lang doorging, was eigenlijk al een uitzondering.” Zijn vader begrijpt het besluit. “Hij vindt het jammer, maar hij snapt het ook. Hij gunt mij een fijn leven.”
Zijn redenen om te stoppen zijn het tekort aan Nederlands personeel, visgebieden die kleiner worden door milieuregels en hoge investeringen in de kotter. “Het was een te grote gok om door te gaan.” Rijk wordt hij niet van de uitkoopregeling. “Een paar ton, maar op de kotter staan nog wat schulden, er moet ook nog belasting over worden betaald.” Wel is hij straks schuldenvrij. “Dat is voor mij het belangrijkst.”
In de toekomst wil Hermans wel actief blijven op het water. “Ik ga eerst naar school, mijn zeevaartpapieren halen. Ik heb al wat collega’s gesproken. De een zit bij het loodswezen, de ander werkt in de haven van Rotterdam, weer een ander in de binnenvaart.”
Aan boord van de WR-98 wordt koffie gezet. Hermans kijkt rond in de stuurhut waar hij opgroeide. “Toen ik 12 was, ben ik voor het eerst mee gaan varen nadat ik een grote mond tegen mijn moeder had gehad. Na een week kwam ik terug en dacht, ik houd me maar in want het weer was slecht en ik werd ziek aan boord.” Maar het vissen en de zee bleven uiteindelijk toch trekken. Ook in de toekomst stopt hij zeker niet met varen. “Wie weet zie je me ooit wel op een mooi groot cruiseschip.”

Lees het hele verhaal via NOS Nieuws: Kwart garnalenvissers stopt: 'Mijn schip wordt gereduceerd tot oud ijzer'