ME-patienten krijgen gelijk: 'Het UWV kan hier nu niet meer omheen'

Uitkeringsinstantie UWV heeft van een aantal patienten met ziekte ME onterecht gezegd dat ze een groot deel van de week of fulltime aan het werk kunnen. Dat oordeelde de Centrale Raad van Beroep (CRvB) vandaag in een tussenuitspraak. Het UWV moet meer rekening gaan houden met de gevolgen van de ziekte.
Het gaat in dit geval om drie patienten met de chronische ziekte ME/CVS of kortweg ME. De aandoening kan patienten enorm verzwakken, waardoor sommigen nauwelijks tot iets in staat zijn. De ziekte lijkt op long covid, en door het toenemende onderzoek hiernaar sinds de coronapandemie, neemt ook de kennis over ME toe.
Al langer voelen sommige patienten zich verkeerd beoordeeld door het UWV. Zo gaven ook de personen die de rechtszaak aanspanden aan dat ze niet in staat waren om 32 of 40 uur per week te werken, zoals het UWV had ingeschat. Het is weleens vaker voorgekomen dat een patient gelijk kreeg in een rechtszaak, maar nog niet eerder was er zo veel erkenning voor hoe beperkend de ziekte is door de hoogste rechtbank, vertelt Ynske Jansen van Steungroep ME en Arbeidsongeschiktheid.
De CRvB oordeelt dat het UWV onvoldoende rekening heeft gehouden met de beperkingen als gevolg van ME. Dit stelde de rechtbank op basis van de inbreng van onafhankelijke deskundige Jos van der Meer, emeritus hoogleraar interne geneeskunde.
Symptomen
Het grote verschil met het oordeel van het UWV was het belang dat werd gehecht aan twee kernsymptomen van de ziekte. De specialist stelde vast dat zowel post-exertionele malaise (PEM), waarbij men zieker wordt bij een normaliter te verwaarlozen inspanning, als posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom (POTS), waarbij de overgang van bijvoorbeeld liggen naar zitten een abnormaal grote toename van de hartslagfrequentie en duizeligheid veroorzaakt, meegewogen moest worden.
Daar werd eerder nauwelijks rekening mee gehouden, vertelt verzekeringsarts en jurist Jim Faas. “Deze symptomen werden vaak als psychologisch iets afgeschreven, omdat het een moeilijke ziekte is. Je kan het vaak niet aan mensen zien, en tijdens gesprekken met artsen gedragen mensen zich meestal heel gewoon.” Van nieuwe inzichten over de ziekte was het vaak moeilijk om UWV-artsen te overtuigen, vertelt Faas. “Die legden ze naast zich neer.”
Hij is blij met de uitspraak. “Er is al heel erg lang gedoe over ME/CVS, dus dit is heel bijzonder. Het opent nieuwe deuren voor ME-patienten, die nu met deze uitspraak kunnen zwaaien bij hun verzekeringsarts.” Ook voor patienten met long covid die vaak dezelfde kernsymptomen hebben, kan de uitspraak van belang zijn, denkt Faas.
Het komt nog steeds voor dat mensen met ME/CVS bij het UWV van verzekeringsartsen cognitieve gedragstherapieen in combinatie met conditietrainingen moeten volgen van verzekeringsartsen, als voorwaarde voor behoud van uitkering. De gedachte achter de behandeling is dat ME/CVS tussen de oren zit en dat mensen in werkelijkheid helemaal niet ziek zijn. Maar omdat ze het denken en de hele dag op hun bed of bank liggen, gaan ze er fysiek op achteruit.
‘UWV kan hier niet meer omheen’
De wetenschappelijke basis onder deze benadering is al jaren geleden door belangrijke Amerikaanse en Britse onderzoekscommissies weerlegd: patienten gaan er door deze behandelingen juist vaak op achteruit. Niet voor niets riep de Gezondheidsraad al in 2018 verzekeringsartsen op in een advies om zwaar beperkende kernsymptomen van ME als PEM te erkennen en belastende therapieen niet op te leggen.
De beroepsverenigingen van de verzekeringsartsen, de NVVG en GAV, negeerden destijds deze oproep. Daar kwamen ze mee weg omdat het slechts om een advies ging. Het negeren van een gerechtelijke uitspraak zal een stuk lastiger zijn. “Het gaat erom dat de aard en ernst van de ziekte echt serieus wordt genomen”, zegt Jansen van de Steungroep. “Het UWV kan hier nu niet meer omheen.”
Het UWV moet de drie patienten nu binnen acht weken opnieuw beoordelen, en moet zich hierbij houden aan het rapport van de door de rechtbank benoemde onafhankelijke deskundige. Omdat de uitspraak van vandaag een tussenuitspraak is, zal de rechtbank daarna ook naar de nieuwe UWV-beoordeling kijken.
De uitkeringsinstantie laat weten inderdaad opnieuw naar de dossiers te gaan kijken. Wat de uitspraak voor lopende en toekomstige beoordelingen betekent, gaat het UWV nog onderzoeken.

Lees het hele verhaal via NOS Nieuws: ME-patienten krijgen gelijk: 'Het UWV kan hier nu niet meer omheen'

Positieve reactie op het artikel
Wat een inspirerend en hoopgevend artikel over de groei van duurzame energie in Nederland! Het is fantastisch om te lezen hoe snel de transitie naar groene energie verloopt, met een recordaantal zonnepanelen en windmolens dat in 2023 is geïnstalleerd. Dit laat zien dat zowel de overheid als burgers en bedrijven serieus werk maken van de klimaatdoelen. De duidelijke cijfers en voorbeelden, zoals de stijging van het aandeel hernieuwbare energie, onderstrepen dat we op de goede weg zijn. Het artikel geeft een boost aan het vertrouwen dat we gezamenlijk een verschil kunnen maken in de strijd tegen klimaatverandering.

Kritische noot
Aan de andere kant is dit artikel wel erg eenzijdig in zijn optimisme en mist het een kritische blik op de uitdagingen die nog voor ons liggen. Er wordt bijvoorbeeld amper aandacht besteed aan de problemen rondom netcongestie, terwijl dit een enorme bottleneck vormt voor de verdere uitrol van duurzame energie. Ook de afhankelijkheid van subsidies en de vraag of deze groei op lange termijn houdbaar is zonder structurele oplossingen worden niet benoemd. Het voelt alsof het artikel bewust de minder rooskleurige kanten van de energietransitie negeert, wat de geloofwaardigheid van de berichtgeving ondermijnt.