Minder leerlingen uit groep 8 kunnen een gesprek op gang houden

Kinderen kunnen aan het einde van de basisschool steeds minder goed een gesprek voeren. Hun gespreksvaardigheid is de afgelopen jaren flink afgenomen, blijkt uit onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs.
In het schooljaar 2016-2017 haalde 87 procent van de leerlingen in groep 8 het basisniveau 1F, in 2024 gold dat nog voor 69 procent. Op niveau 1F kunnen ze een gesprek voeren over alledaagse onderwerpen.
Een heleboel kinderen lukt dat dus niet. “Ze hebben moeite om een gesprek op gang te brengen en op gang te houden”, zegt Matthijs van den Berg van de inspectie. “Ze kunnen hun gedachten en gevoelens moeilijk onder woorden brengen of hun mening geven.”
Ook nemen kinderen die 1F niet halen minder vaak het woord. Ze leverden in een experiment geen actieve bijdrage aan het gesprek en gaven geen inzicht in hun eigen gedachtegang. Bovendien is hun woordenschat beperkt, waardoor ze vaak dezelfde, korte antwoorden gaven.
Vaker in gesprek
Van den Berg zegt dat er op scholen wat betreft taalvaardigheid veel meer aandacht is voor lezen dan voor spreken. “Maar spreekvaardigheid is net zo belangrijk. We weten uit onderzoek dat spreekvaardigheid niet alleen de basis is voor sociaal verkeer, maar ook de basis vormt voor succes op school, voor taalontwikkeling en om uberhaupt goed te kunnen functioneren in de maatschappij.”
Volgens Van den Berg zouden scholen er goed aan doen om gespreksvaardigheid te stimuleren, door bijvoorbeeld meer gerichte opdrachten het hele jaar door te geven in plaats van een of twee spreekbeurten per jaar. Dat heet taalbewust lesgeven. Leerlingen moeten dan bijvoorbeeld hun mening geven over een bepaald onderwerp en hun standpunt toelichten in de klas.
Ook is er een belangrijke rol weggelegd voor ouders en opvoeders. Heel veel kinderen geven in het onderzoek aan dat ze thuis nauwelijks over de actualiteit praten, zegt Van den Berg. “Misschien zitten we toch steeds vaker achter een schermpje. Maar als we spreekvaardigheid met zijn allen belangrijk vinden, dan is het ook zaak om dat thuis aan de keukentafel aandacht te geven.”

Lees het hele verhaal via NOS Nieuws: Minder leerlingen uit groep 8 kunnen een gesprek op gang houden