NAVO probeert te redden wat er te redden valt, nu de VS praat met Poetin

Diplomaten noemen deze tijd voor de NAVO “buitengewoon fascinerend”. Het is ‘crunch time’ voor de NAVO, want terwijl de VS en Rusland onderhandelen over een mogelijk bestand in de Russische oorlog tegen Oekraine, probeert de NAVO achter de schermen te redden wat er te redden valt.
Vandaag komen de ministers van Buitenlandse Zaken bijeen in Brussel. De inzet: de Amerikanen op het hart te drukken de belangen van Europa niet te verwaarlozen in de gesprekken met Rusland. Op de achtergrond probeert NAVO secretaris-generaal Rutte te voorkomen dat de Amerikanen met de Russen een overeenkomst sluiten, zonder de NAVO en Europa erbij te betrekken.
“We coordineren dit met de VS”, zegt Rutte. “Ik weet alleen niet of de poging de oorlog te beeindigen succesvol zal zijn.”
De Europese NAVO bondgenoten leggen vandaag een lange lijst wensen op tafel bij de belangrijkste bondgenoot de VS. Hoewel de VS een cruciale rol spelen bij de onderhandelingen, laat hminister van Buitenlandse Zaken Rubio vandaag juist verstek gaan. Hij stuurt alleen zijn onderminister naar Brussel.
Spijkerharde garanties
Europese NAVO-landen vinden dat de enige uitkomst van de onderhandelingen kan zijn dat Oekraine een soeverein land blijft dat beslist over zijn eigen toekomst.
Spijkerharde veiligheidsgaranties voor de lange termijn zijn de belangrijkste voorwaarde voor een akkoord. Er kan geen sprake zijn van een tijdelijk bestand, waarna Rusland op termijn het land opnieuw zou kunnen binnenvallen. Er mag daarom geen beperking komen van de sterkte van het Oekraiens leger. En er worden geen afspraken gemaakt over de NAVO zonder de NAVO. Dat betekent dan ook dat de NAVO zelf beslist over wie er in de toekomst lid mag worden van de organisatie.
Tegelijkertijd zullen de bondgenoten de VS nadrukkelijk bedanken voor zijn pogingen een bestand tot stand te brengen tussen Rusland en Oekraine. Want zonder de VS lukt het niet, zo is de overtuiging in het bondgenootschap. De NAVO zit niet aan tafel bij de besprekingen tussen Rusland en de VS. Maar de belangen van Europese landen liggen wel degelijk op tafel, zo benadrukken diplomaten.
Grondgebied in ruil voor veiligheid
De discussie tussen de VS en Rusland gaat over twee hoofdzaken: grondgebied en veiligheidsgaranties. Er zou voor Oekraine alleen te praten zijn over het afstaan van grondgebied, als de veiligheidsgaranties spijkerhard zijn. Alleen een garantie die lijkt op de NAVO-artikel 5 garantie, zou Rusland voor de lange termijn kunnen afschrikken om opnieuw het land binnen te vallen.
In dat NAVO-artikel staat dat een aanval op een van de bondgenoten wordt gezien als een aanval op allen. In het geval van Oekraine zou een vergelijkbare garantie van de groep landen moeten komen die in de ‘coalition of the willing’ al voorbereidingen treft om de veiligheid van Oekraine te kunnen garanderen na een eventueel akkoord.
Plan B
NAVO secretaris-generaal Rutte ziet de kans op vrede op korte termijn somber in. Hij prijst de inzet van Trump, maar ziet geen beweging aan de kant van Poetin.
“We zagen Poetin in beeld verschijnen, verkleed als soldaat ver van de frontlinie. Verschrikkelijke beelden, als je je realiseert dat hij verantwoordelijk is voor 20.000 doden per maand aan Russische kant. We moeten dit stoppen. We moeten aan einde maken aan deze vleesmolen. Maar ‘it takes two to tango’. De Russen moeten meedoen en dat zijn we aan het testen op dit moment.”
Als de gesprekken mislukken, is het enige alternatief het vergroten van de steun aan Oekraine, en het verzwaren van de sancties tegen Rusland. De grote vraag is of president Trump bereid zal zijn de druk op Rusland op te voeren.
Verdeling van de lasten
De bondgenoten kijken elkaar in Brussel intussen beschuldigend omdat de financiele lasten ongelijk worden verdeeld. Landen in Noord-Europa dragen relatief veel bij, landen met begrotingsproblemen in Zuid-Europa blijven ver achter.
Deze week nog kondigde Nederland aan nog eens 250 miljoen euro bij te dragen aan wapens die in de VS worden gekocht voor levering aan Oekraine. Daarmee komt de totale bijdrage van Nederland dit jaar op 5 miljard euro. Ook landen als Noorwegen, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk leveren veel. Pogingen om die lasten eerlijker te verdelen hebben tot nu toe weinig opgeleverd.

Lees het hele verhaal via NOS Nieuws: NAVO probeert te redden wat er te redden valt, nu de VS praat met Poetin

Trefwoord(en): Vladimir Poetin