Tweede Kamer wordt bijna moedeloos van falend systeem jeugdbescherming

Kamerleden van alle partijen hebben opnieuw hun frustratie geuit over de problemen in de jeugdzorg en de jeugdbescherming. Al jaren trekken de inspecties aan de bel, maar veel verandert er niet. Kinderen krijgen niet de zorg die ze verdienen en organisaties werken niet goed samen. Ook nu liggen er weer twee alarmerende rapporten van de zorginspectie en de inspectie voor justitie en veiligheid.
De zaak van het Vlaardingse pleegmeisje, dat ernstig mishandeld werd door haar pleegouders, is het symbool geworden van alles wat er misgaat. En recent kwam aan het licht dat in Noord-Nederland twee kinderen in een gezinshuis mishandeld zijn, terwijl er ook daar signalen waren dat het niet goed ging.
“Dit mag nooit meer gebeuren, zeggen we iedere keer”, verzuchtte Kamerlid Westerveld van GroenLinks-PvdA in een debat. Ze houdt zich al jaren bezig met de jeugdzorg. “Maar de inspectie trekt nu dezelfde conclusies als zes jaar geleden. Het zijn geen incidenten, ze vinden plaats binnen een falend systeem.” Volgens haar staat de jeugdzorg en de jeugdbescherming nooit op het prioriteitenlijstje van het kabinet.
Rapport op rapport
Haar collega Ceder van de ChristenUnie heeft de jeugdzorg ook al jaren in zijn portefeuille en ging mede de politiek in om de situatie te verbeteren. “Maar ik heb vooral rapport op rapport gelezen dat kinderen niet altijd beter af zijn als de overheid de zorg overneemt. Soms worden ze er zelfs slechter van.”
Veel partijen vinden dat het tijd is voor een stelselwijziging. Het systeem is te bureaucratisch, er is te weinig personeel en geld voor aangekondigde verbeteringen is er niet. “Niemand is meer verantwoordelijk. Het huidige systeem stuurt op winsten en niet op resultaten”, zei SP-Kamerlid Dobbe, die af wil van de commerciele zorgaanbieders en de marktwerking.
Naast deze ‘oudgedienden’ deden ook veel nieuwe Kamerleden mee aan het debat. Ingrid Coenradie, oud-staatsecretaris van Justitie en nu Kamerlid voor JA21, haalde fel uit naar de rechter in de zaak van het Vlaardingse pleegmeisje. Die veroordeelde de pleegouders tot acht jaar cel. TBS met dwangverpleging vond de rechter niet passend, omdat de twee toch nooit meer pleegouders worden.
“De rechter slaat daarmee de plank grandioos mis”, was de conclusie van Coenradie. Het is niet gebruikelijk dat politici kritiek leveren op gerechtelijke vonnissen. De rechtspraak is in Nederland onafhankelijk.
Pleeggezinnen onverwachts controleren
Het uit huis plaatsen van kinderen mag alleen als het echt niet anders kan. Het gebeurt de laatste jaren minder, maar volgens veel Kamerleden nog te vaak. Kamerlid Van Houwelingen van Forum voor Democratie vroeg zich af of het niet beter is om helemaal niet in te grijpen als de Staat er niet voor kan zorgen dat een kind op een veilige plek terechtkomt.
Ook vindt hij dat pleeggezinnen en gezinshuizen tenminste een keer per jaar onverwachts gecontroleerd moeten worden door de inspectie om te kijken of het er wel veilig is. Voor het beginnen van een gezinshuis of een zorgboerderij is nu ook geen vergunning nodig.
De meeste partijen willen dat er veel meer een-op-een-contact komt tussen kinderen en hulpverleners. Volgens de inspectierapporten gebeurt dat veel te weinig en krijgen kinderen ook te vaak weer een nieuwe hulpverlener, waardoor ze geen band kunnen opbouwen.
Bezuiniging schrappen
SP en GroenLinks-PvdA willen dat de geplande bezuiniging van een half miljard euro voor komend jaar geschrapt wordt, al leken andere partijen daar niet voor open te staan. Die hopen dat dat geld te vinden is bij lichtere en minder acute vormen van jeugdhulp.
VVD-Kamerlid Wendel vroeg om duidelijkheid van het kabinet over de verbeterplannen. Die liggen nu stil omdat er geen financiering voor is. Namens het CDA pleitte Kamerlid Straatman voor een herkenbaar regiepunt voor complexe zaken.
Andere maatregelen waar de Kamer aan denkt zijn dat kinderen makkelijker een vertrouwenspersoon moeten kunnen bereiken en dat de aanpak in Zuid-Holland, waarbij de politie signalen over een onveilige thuissituatie doorgeeft aan de scholen, uitgebreid zou moeten worden naar het hele land.

Lees het hele verhaal via NOS Nieuws: Tweede Kamer wordt bijna moedeloos van falend systeem jeugdbescherming